Bonum integritas corporis: misera debilitas. An eiusdem modi? Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus. Conferam tecum, quam cuique verso rem subicias; Illa sunt similia: hebes acies est cuipiam oculorum, corpore alius senescit; Ut scias me intellegere, primum idem esse dico voluptatem, quod ille don. Quid vero? Nihil minus, contraque illa hereditate dives ob eamque rem laetus. Sine ea igitur iucunde negat posse se vivere? Varietates autem iniurasque fortunae facile veteres philosophorum praeceptis instituta vita superabat.
Iubet igitur nos Pythius Apollo noscere nosmet ipsos. Quorum sine causa fieri nihil putandum est.
Qua igitur re ab deo vincitur, si aeternitate non vincitur? Negabat igitur ullam esse artem, quae ipsa a se proficisceretur; Quod quidem iam fit etiam in Academia. An dolor longissimus quisque miserrimus, voluptatem non optabiliorem diuturnitas facit? Illi enim inter se dissentiunt. Tu autem negas fortem esse quemquam posse, qui dolorem malum putet. Quod praeceptum quia maius erat, quam ut ab homine videretur, idcirco assignatum est deo. Quid censes in Latino fore? Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici.
Equidem etiam Epicurum, in physicis quidem, Democriteum puto. Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. Quis animo aequo videt eum, quem inpure ac flagitiose putet vivere? Quae autem natura suae primae institutionis oblita est? Vide igitur ne non debeas verbis nostris uti, sententiis tuis. Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius.
Sed quid ages tandem, si utilitas ab amicitia, ut fit saepe, defecerit? Odium autem et invidiam facile vitabis. Ut aliquid scire se gaudeant? Est enim tanti philosophi tamque nobilis audacter sua decreta defendere. Quos nisi redarguimus, omnis virtus, omne decus, omnis vera laus deserenda est. Oratio me istius philosophi non offendit; Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare.
Si qua in iis corrigere voluit, deteriora fecit. Nihil ad rem! Ne sit sane; Et quidem, inquit, vehementer errat; Non autem hoc: igitur ne illud quidem. Qui enim existimabit posse se miserum esse beatus non erit. Ab hoc autem quaedam non melius quam veteres, quaedam omnino relicta. Non est igitur voluptas bonum. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam.
Nam et complectitur verbis, quod vult, et dicit plane, quod intellegam; At, si voluptas esset bonum, desideraret. Et quod est munus, quod opus sapientiae? Restinguet citius, si ardentem acceperit. Theophrasti igitur, inquit, tibi liber ille placet de beata vita? Sic consequentibus vestris sublatis prima tolluntur.
Egone quaeris, inquit, quid sentiam? Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. Quid, si etiam iucunda memoria est praeteritorum malorum? Comprehensum, quod cognitum non habet? Quorum sine causa fieri nihil putandum est. Quo plebiscito decreta a senatu est consuli quaestio Cn.
Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. Invidiosum nomen est, infame, suspectum. Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Quod dicit Epicurus etiam de voluptate, quae minime sint voluptates, eas obscurari saepe et obrui. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio.
Nam adhuc, meo fortasse vitio, quid ego quaeram non perspicis. Nihil minus, contraque illa hereditate dives ob eamque rem laetus. Idem iste, inquam, de voluptate quid sentit? Quorum altera prosunt, nocent altera. Sed tu istuc dixti bene Latine, parum plane. Pollicetur certe. In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt. Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Res enim concurrent contrariae. Vitae autem degendae ratio maxime quidem illis placuit quieta.
